Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy w Węgrowie Biuletyn Informacji Publicznej

„ Być pełnosprawnym to naprawdę żadna zasługa, to dar, który każdemu z nas, o każdym czasie może być odebrany. Pozwólmy więc niepełnosprawnym i członkom ich rodzin w jak najbardziej naturalny sposób włączyć się w nasze życie. Chcielibyśmy dać im pewność, że jesteśmy jednością.”

                                                               Richard von Weizacker

         Integracja Sensoryczna ( SI)

Integracja Sensoryczna to proces zachodzący w mózgu, który polega na organizowaniu, porządkowaniu i łączeniu informacji pochodzących z poszczególnych układów sensorycznych ( zmysłowych ), tak, by mogły być wykorzystane w celowym, zakończonym sukcesem działaniu.

Podczas tego procesu współpracuje ze sobą wiele struktur mózgowych, które otrzymane informacje rozpoznają, organizują,rejestrują i łączą ze sobą w taki sposób, że osoba może reagować odpowiednio do wymagań otoczenia.

Proces integracji sensorycznej zaczyna się od pierwszych miesięcy życia płodowego i najintensywniej przebiega do końca wieku przedszkolnego.

Czynnikami warunkującymi rozwój integracji sensorycznej są :

- nie powikłany przebieg ciąży,

- prawidłowo przebiegający okres okołoporodowy,

- nie zakłócone dalsze okresy rozwoju dziecka,

- środowisko bogate w różnorodne bodźce.

Według Jean Ayres- twórczyni metody SI – podstawowe znaczenie dla rozwoju Integracji Sensorycznej ma funkcjonowanie układów sensorycznych odbierających i analizujących informacje związane z ciałem:

- układ przedsionkowy ( ma wpływ na utrzymanie równowagi, koordynacji oraz płynności ruchów ciała i gałek ocznych

 –   istotne przy czytaniu i pisaniu, odzwierciedla się w dużej i małej motoryce dziecka, w koncentracji i w poziomie        męczliwości dziecka),

- układ proprioceptywny czyli czucie głębokie ( wpływa na tworzenie schematu ciała, lateralizacji, precyzję ruchów,      równowagę, motorykę, percepcję kształtów przedmiotów),

- układ dotykowy ( ma wpływ na poznawanie przedmiotów, poznawanie swojego ciała, różnicowanie bodźców              dotykowych i rozwój emocjonalny).

       Zaburzenia Integracji Sensorycznej są rozpatrywane w kategoriach nadwrażliwości lub niedowrażliwości poszczególnych układ zmysłowych w odpowiedzi na bodźce płynące z otoczenia.

 Lista objawów, które mogą stanowić wskazanie do przeprowadzenia diagnozy procesów Integracji Sensorycznej

Objawy zauważane przez rodziców:

1.     Hiperaktywność – nadruchliwość, wzmożona aktywność ruchowa

2.     Hipoaktywność – objawy wegetatywne, słaba tolerancja na określony rodzaj ruchu, niepewność podczas poruszania się, niechęć do karuzeli  i huśtawek na placu zabaw.

3.     Problemy z koncentracją uwagi – trudność w skupianiu uwagi.

4.     Nadpobudliwość emocjonalna – brak stabilności emocjonalnej, reakcje lękowe ( ruchowe, np. przed wysokością, przed upadkiem, emocjonalne – obraża się , zamyka w sobie, jest bardzo nieśmiałe, dotykowe – unika dotykania, przytulania, nadmiernie reaguje nawet na niewielki ból, słuchowe – źle reaguje na określone częstotliwości dźwięków).

5.     Obniżony poziom koordynacji wzrokowo – ruchowej, zaburzenia percepcji przestrzeni – trudności w kopiowaniu, odwzorowywaniu, przerysowywaniu, przepisywaniu.

6.     Zaburzenia percepcji słuchowej.

7.     Zaburzenia praksji ( planowania motorycznego ) , trudności z utrzymaniem równowagi, niezgrabność ruchowa, problemy z samoobsługą, samodzielnością – trudności w uczeniu się nowych aktywności ruchowych ( pływanie, jazda na rowerze, prawidłowy chwyt ołówka)

8.     Zaburzenia poczucia kierunku, zaburzenia lateralizacji, nieprawidłowy schemat ciała.

9.     Słaba organizacja zachowania – bałagan wokół własnej osoby i własnego miejsca pracy.

10. Zaburzenia mowy – niechęć do jedzenia pokarmów o określonej konsystencji, unikanie dotyku w obrębie jamy ustnej, odruchy wymiotne.

11. Problemy w kontaktach społecznych z rówieśnikami – unikanie bliskości fizycznej, trudności w nawiązywaniu kontaktów społecznych, przyjaźni.

12. Trudności z czytaniem, pisaniem, liczeniem – trudności z rozpoznawaniem liter, cyfr, mylenie, odwracanie liter, pismo lustrzane, przekręcanie sylab, wyrazów, czytanie od końca wyrazów.

13. Obniżona sprawność w zakresie grafomotoryki – obniżone bądź wzmożone napięcie mięśniowe, nieprawidłowy chwyt, łatwa męczliwość, podpieranie głowy podczas pisania.

14. Niska samoocena.

15. Obciążony wywiad okołoporodowy.

Uwaga ! Pojedynczy objaw nie stanowi wskazania do diagnozy dysfunkcji procesów Integracji Sensorycznej.

      Celem zajęć terapeutycznych jest – integracja systemu przedsionkowego, proprioceptywnego i dotykowego jako podstawy, która stanowi bazę do prawidłowego rozwoju procesów angażujących wyższe partie mózgu: percepcja ciała, koordynacja stron ciała, obustronna integracja, planowanie motoryczne ( celowe działanie), równowaga czynnościowa, koncentracja uwagi, stabilność emocjonalna oraz korowe funkcje wzrokowe i słuchowe.